Các bệnh viêm cầu thận cấp, viêm ống thận cấp, viêm cầu thận mạn đều
có thể tiến triển đến suy thận. Vì vậy, bệnh nhân bị bệnh thận cần biết
rõ những dấu hiệu suy giảm chức năng thận để kịp thời khám và điều trị
nhằm cải thiện thời gian và chất lượng cuộc sống
Suy
thận có hai loại suy thận cấp và mạn tính. Suy thận cấp là sự suy giảm
chức năng thận diễn ra nhanh chóng trong vài ngày. Suy thận cấp thường
do: nhiễm khuẩn, chấn thương, sốc, suy tim, ngộ độc hoặc dùng thuốc quá
liều. Việc điều trị bao gồm điều chỉnh lại các chức năng thận, chạy thận
nhân tạo.
Suy
thận mạn tính diễn ra thời gian dài hơn, gây ra bởi các bệnh mạn tính
như tăng huyết áp kéo dài, dị tật bẩm sinh ở thận. Nếu các nguyên nhân
được chẩn đoán và điều trị sớm có thể làm giảm tình trạng suy thận, tuy
không thể hồi phục lại được chức năng thận đã bị suy yếu. Suy thận dẫn
đến tình trạng nhiễm độc cho cơ thể bởi các chất thải trong máu không
được loại trừ ra ngoài.
Những dấu hiệu suy thận thường rất mơ hồ
Đa
số các triệu chứng suy thận là không rõ rệt, thường gặp là mất cảm giác
ngon miệng, choáng váng và nôn. Những triệu chứng này có thể xuất hiện
khi mắc các bệnh: cảm cúm, ngộ độc thức ăn, thức ăn không hợp khẩu vị,
thiếu chất đạm hay bị nhược cơ. Người cao tuổi, bị tiểu đường, tăng
huyết áp hoặc gia đình có người bị bệnh thận là những yếu tố dễ bị suy
thận.
Dấu hiệu toàn thân: mệt
mỏi (thường xuyên mệt hoặc chỉ mệt khi hoạt động thể lực), khó tập
trung, giảm trí nhớ và mất ngủ... có thể do thiếu máu, do chức năng thận
suy giảm nên không loại bỏ được các chất độc. Những triệu chứng này
cũng xuất hiện vì các nguyên nhân khác, do đó cần thăm khám tỉ mỉ và làm
các xét nghiệm.
Suy thận có thể do sự tích tụ các chất độc hại trong cơ thể: Có vị tanh trong miệng hoặc hơi thở hôi, choáng váng, buồn nôn, mất cảm giác ngon miệng, sợ ăn thịt, khó tập trung, bị ngứa.
Suy thận do tích tụ nước trong cơ thể: phù
ở mặt, chân hoặc tay, khó thở, hụt hơi (do có nước ở trong phổi). Giữ
nước biểu hiện bằng các triệu chứng: phù, tăng huyết áp và khó thở. Phù
trắng, mềm, ấn lõm, đôi khi chỉ nặng hai mi mắt hoặc nặng hơn là phù to
toàn thân, tăng cân nhanh chóng. Tăng huyết áp cả số tối đa và số tối
thiểu. Sự mất cân bằng giữa lượng muối và nước uống, có thể làm nước
tích tụ. Vì vậy, ở giai đoạn đầu, bệnh nhân phải ăn nhạt và dùng thuốc
lợi tiểu. Nhưng liệu pháp này có thể không kéo dài được lâu và bệnh nhân
phải lọc máu. Do đó bệnh nhân suy thận, khi thấy những triệu chứng trên
cần phải đến khám để được điều trị phù hợp, kịp thời.
Suy thận có thể do thận bị tổn thương: đi tiểu nhiều hoặc ít hơn bình thường, nước tiểu có bọt hoặc bong bóng, đi tiểu ra máu.
Suy thận có thể do thiếu máu: mệt mỏi, yếu sức, luôn thấy lạnh, khó thở, lú lẫn...
Ngoài
ra còn nhiều dấu hiệu xuất hiện ở bệnh nhân suy thận như: ngứa ngoài
da, có thể là do hàm lượng phospho và canxi trong máu cao. Nhưng có một
số bệnh nhân, mặc dù đã điều chỉnh hàm lượng phospho và canxi máu nhưng
triệu chứng ngứa vẫn còn, có lẽ do kích thích thần kinh trong da, do sự
tích tụ các độc tố bởi thận không có khả năng lọc. Đối với trường hợp
này, phải tiến hành chạy thận nhân tạo để điều trị. Bệnh nhân có thể
thấy đau ở chân tay, nếu xác định bệnh nhân bị đau dây thần kinh do thận
thì cần phải lọc máu.
Làm gì để phát hiện và điều trị suy thận sớm?
- Bệnh nhân cần đi khám và kiểm tra để
xác định chính xác suy thận khi các triệu chứng xuất hiện, vì các dấu
hiệu của suy thận không rõ rệt và đặc thù. Nhiều trường hợp, việc điều
trị chỉ dùng thuốc hoặc các biện pháp can thiệp khác mà không phải chạy
thận nhân tạo. Chỉ định chạy thận nhân tạo phải dựa vào kết quả xét
nghiệm và các triệu chứng bệnh. Nếu có kết quả xét nghiệm dương tính
bệnh nhân phải được điều trị sớm mới có hiệu quả cao và tránh các biến
chứng nặng có thể xảy ra.
- Bệnh suy thận thường không có nhiều dấu hiệu, bệnh nhân nên ghi lại các dấu hiệu của mình, theo dõi và báo cho bác sĩ khám bệnh biết.
- Cần tìm hiểu nhiều thông tin hơn để
loại trừ bệnh và nếu có bị bệnh, khi được phát hiện sớm, có thể thực
hiện các cách làm chậm tiến trình phát triển bệnh. Một phương pháp để
làm chậm tiến trình phát triển bệnh hay ngăn chặn không thể xảy ra suy
thận mạn, đặc biệt là khi bệnh mới bị ở giai đoạn đầu là kiểm soát huyết
áp. Nên điều trị tích cực để giữ huyết áp ở mức trung bình (120/80mmHg)
hoặc thấp hơn nếu bạn bị tiểu đường và/hoặc có protein trong nước tiểu.
BS. Trần Thị Hiền Trang