Sỏi thận là căn bệnh thuộc đường tiểu - sinh dục phổ biến
thứ 3 sau các bệnh viêm nhiễm và tuyến tiền liệt. Nguyên nhân gây bệnh là do rối
loạn trao đổi chất khoáng, những cái lẽ ra phải tan lại không tan mà kết tủa và
tích tụ trong cơ thể, dần dần hình thành sỏi.
Chế độ dinh dưỡng bất cân bằng, uống ít nước và sử dụng một
số dược phẩm như vitamin D, canxi, sulphanilamid, ascorbic (hơn 4g mỗi ngày) có
thể gây bệnh. Hậu quả là thành phần hóa học của nước tiểu bị thay đổi, chủ yếu
là sự gia tăng lượng chất làm nước tiểu bị tinh thể hóa. Các loại thức ăn có
nhiều axit nước tiểu (thịt, gan, cật, rượu đỏ); nhiều axit oxalic (thịt gà,
gan, gạo, đậu, ca cao, cà phê, rau cần tây, rau bina, bắp cải, cải củ) làm tăng
khả năng hình thành sỏi. Nước cứng có nhiều muối canxi, thức ăn cay và chua
nâng cao độ axit trong nước tiểu cũng thúc đẩy tạo sỏi.
Thành
phần sỏi
Sỏi thận hình thành từ một số chất liệu và việc nắm rõ
các thành phần này sẽ giúp lựa chọn đúng chiến thuật điều trị, thuốc thang và
cách ăn kiêng. Đa số sỏi có thành phần oxalat (một dạng muối của axit oxalic)
và phosphat (từ axit phosphoric). Sỏi urat từ axit uric ít gặp hơn. Hàm lượng
phosphat trong nước tiểu phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng, và tăng lên khi đói,
thiếu vitamin D hoặc khi tuyến yên hoạt động nhiều. Thành phần sỏi được xác định
dựa vào kết quả phân tích nước tiểu.
Bệnh sỏi thận có thể diễn ra một cách âm thầm và chỉ thể
hiện khi đã có sỏi trong thận. Khi cát hay sỏi bắt đầu di chuyển trong cơ thể,
người bệnh bắt đầu thấy đau. Cơn đau thường bắt đầu ở vùng thắt lưng, sau đó di
chuyển xuống bụng, bẹn và đùi. Khi cử động hay thay đổi tư thế sẽ xuất hiện cơn
đau thắt ở vùng eo, có thể đi kèm rối loạn tiểu, thân nhiệt tăng, khó chịu, buồn
nôn, ra mồ hôi lạnh và sình bụng.
Khi sỏi xuống đến phần dưới của đường tiểu, người bệnh
hay buồn đi tiểu. Nếu sỏi chặn toàn bộ thiết diện trong đường tiểu thì nước tiểu
bắt đầu tích tụ trong thận, gây ra các cơn đau sỏi thận. Giai đoạn này có thể
xuất hiện máu trong nước tiểu, nhất là khi có cơn đau mạnh hay lao động nặng. Có
khi sỏi được thải ra cùng nước tiểu. Khi thấy cảm giác khó chịu ở vùng eo dù
không nặng cũng cần nhanh chóng đến khám bác sĩ tiết niệu.
Các
thực phẩm nên tránh khi bị sỏi
1. Các loại thịt và thịt gia cầm: Giảm lượng thịt bò, thịt
gia cầm và cá vì đây là những thực phẩm rất giàu protein. Nhiều protein trong
chế độ ăn uống sẽ khiến lượng oxalate trong nước tiểu tăng lên, hình thành các
loại sỏi.
2. Một số loại rau quả: Trong khi cố gắng để loại bỏ các
loại thực phẩm có chứa oxalate từ thịt thì cũng lưu ý một số loại rau quả có thể
là “tòng phạm” gây nên sỏi thận. Ví như rau bina được cho là tạo nhiều oxalat
nhất.
Ngoài ra, các loại thực phẩm khác có chứa oxalate bao gồm
các loại đậu, củ cải đường, dâu, cam, sô-cô-la, cà phê và đậu phộng.
3. Muối: Bạn nên cố gắng ăn nhạt vì những nghiên cứu cho
thấy việc giảm lượng muối trong chế độ ăn cũng có thể cắt giảm lượng oxalate
trong nước tiểu
Ngoài ra cần giảm thức ăn có hàm lượng canxi cao, axit
ascorbic và oxalat, sản phẩm sữa, pho mai, chocolate, rau xanh, trà đặc, đậu phộng.
Hạn chế muối và mỡ.
Chế
độ dinh dưỡng cho người sỏi thận
Phương pháp đa năng và đơn giản nhất để phòng ngừa hình
thành sỏi thận là pha loãng nước tiểu, do đó cần uống nhiều nước, để mỗi ngày
thải ra khoảng 2-2,5 lít nước tiểu. Tuy nhiên, biện pháp này không thích hợp với
người mắc bệnh tim mạch.
Thực phẩm nên ăn khi bị sỏi thận
1. Canxi: Ban đầu nhiều người nghĩ rằng sự gia tăng đáng
kể mức tiêu thụ can-xi trong chế độ ăn uống sẽ làm tăng nguy cơ hình thành sỏi
thận. Tuy nhiên, điều này giờ đây đã chứng minh là không chính xác.
Thực tế, việc “nạp” các thực phẩm chứa can-xi chủ yếu là
từ các sản phẩm chế biến từ sữa như phô mai, sữa và sữa chua… giúp giảm nguy cơ
hình thành sỏi thận.
2. Uống nhiều nước: Uống nhiều nước giúp thanh lọc cơ thể.
Với những người bị sỏi thận, các chuyên gia y tế khuyên nên uống ít nhất 3 lít
nước mỗi ngày. Điều này sẽ giúp thải lọc những viên sỏi nhỏ hoặc các chất dư thừa
trong thận mà có thể hình thành sỏi.
Comments[ 0 ]
Post a Comment